Trang chủ » Open Source là gì? Tại sao nó lại quan trọng trong công nghệ?

Open Source là gì? Tại sao nó lại quan trọng trong công nghệ?

16/03/2023
LANIT JSC

Open source hoặc mã nguồn mở là phần mềm có mã nguồn được công bố và cho phép người dùng tải về, sử dụng, sửa đổi và thêm tính năng mới, nó giúp người dùng tiết kiệm chi phí và có quyền truy cập, sửa đổi và chia sẻ mã nguồn một cách tự do. Các dự án Open Source thường được cộng đồng phát triển và nâng cấp, đem lại sự đa dạng và sự an toàn cho người sử dụng.

1. Mã nguồn mở Open source là gì?

Mã nguồn mở (Open source) là một mô hình phát triển phần mềm, trong đó mã nguồn của một phần mềm được công bố và được phân phối với các điều khoản cho phép người dùng xem xét, sửa đổi, phát triển và phân phối lại sản phẩm phần mềm đó.

2. Các ưu điểm của phần mềm mã nguồn mở

Các ưu điểm của phần mềm mã nguồn mở bao gồm:

Khả năng sửa đổi và tùy biến:

Bất kỳ ai cũng có thể tải về mã nguồn của phần mềm mã nguồn mở và sửa đổi theo nhu cầu của họ. Điều này cho phép các cá nhân và tổ chức tùy chỉnh phần mềm theo yêu cầu của họ, tạo ra sản phẩm phần mềm phù hợp với nhu cầu riêng của họ.

Tiết kiệm chi phí:

Với phần mềm mã nguồn mở, không cần phải trả phí cho bản quyền, giúp giảm thiểu chi phí đáng kể. Điều này cũng cho phép các tổ chức và nhà phát triển tiết kiệm chi phí trong quá trình phát triển phần mềm.

Tính ổn định và bảo mật:

Do phần mềm mã nguồn mở được xem xét và sửa đổi bởi cộng đồng, nó thường có tính ổn định cao hơn và ít có lỗi hơn so với phần mềm độc quyền. Bên cạnh đó, các lỗ hổng bảo mật cũng được phát hiện và khắc phục nhanh chóng bởi cộng đồng, giúp cải thiện tính bảo mật của sản phẩm phần mềm.

Sự cộng tác và chia sẻ kiến thức:

Phần mềm mã nguồn mở thường được phát triển bởi một cộng đồng những nhà phát triển trên toàn thế giới. Điều này giúp tạo ra một môi trường hỗ trợ, cho phép các nhà phát triển cùng nhau học hỏi, chia sẻ kiến thức và tạo ra sản phẩm phần mềm tốt hơn.

Hỗ trợ tốt:

Phần mềm mã nguồn mở thường có một cộng đồng lớn và nhiều người sử dụng, do đó, nó có thể được hỗ trợ tốt hơn so với phần mềm độc quyền. Người dùng có thể tìm kiếm và tìm thấy các tài liệu hướng dẫn, bản vá và hỗ trợ trực tuyến từ cộng đồng.

3. Những phần mềm mã nguồn mở nổi tiếng

Có rất nhiều phần mềm mã nguồn mở nổi tiếng trên thế giới, dưới đây là một số ví dụ:

Linux: Hệ điều hành mã nguồn mở phổ biến nhất trên thế giới, được phát triển bởi Linus Torvalds và cộng đồng phát triển Linux.
Apache: Máy chủ web mã nguồn mở phổ biến nhất trên thế giới, được phát triển bởi Apache Software Foundation.
MySQL: Hệ quản trị cơ sở dữ liệu mã nguồn mở phổ biến nhất trên thế giới, được phát triển bởi Oracle Corporation.
WordPress: là một hệ thống quản lý nội dung (CMS) mã nguồn mở được sử dụng rộng rãi để tạo và quản lý các trang web và blog. WordPress được phát triển bởi cộng đồng lập trình viên và là một trong những CMS phổ biến nhất trên thế giới, với hơn 60 triệu trang web sử dụng.
Firefox: Trình duyệt web mã nguồn mở phổ biến nhất trên thế giới, được phát triển bởi Mozilla Corporation.
Android: Hệ điều hành di động mã nguồn mở phổ biến nhất trên thế giới, được phát triển bởi Google.
LibreOffice: Bộ ứng dụng văn phòng mã nguồn mở, được phát triển bởi The Document Foundation.
VLC media player: Trình phát đa phương tiện mã nguồn mở, được phát triển bởi VideoLAN.
GIMP: Phần mềm chỉnh sửa hình ảnh mã nguồn mở, được phát triển bởi The GIMP Development Team.
Blender: Phần mềm tạo hình 3D và hoạt cảnh máy tính mã nguồn mở, được phát triển bởi Blender Foundation.

4. Sự khác nhau giữa phần mềm mã nguồn mở và phần mềm độc quyền

Dưới đây là bảng so sánh sự khác nhau giữa phần mềm mã nguồn mở và phần mềm độc quyền:

Đặc điểm so sánh	Phần mềm mã nguồn mở	Phần mềm độc quyền
Quyền truy cập mã nguồn	Có	Không
Sử dụng	Miễn phí hoặc phải trả phí dựa trên giấy phép	Phải trả phí
Phát triển	Cộng đồng phát triển bao gồm cả những người dùng và nhà phát triển chuyên nghiệp	Nhà phát triển chuyên nghiệp
Bảo mật	Tính bảo mật tốt hơn do có thể được nhiều người xem xét và phát hiện lỗ hổng	Có thể bảo mật tốt hơn nhưng không đảm bảo
Hỗ trợ	Có thể có hỗ trợ từ cộng đồng phát triển hoặc nhà cung cấp	Thường có hỗ trợ từ nhà cung cấp
Độ linh hoạt	Có thể được sửa đổi và phân phối lại theo nhu cầu	Thường khó để sửa đổi và phân phối lại
Tiến độ phát triển	Phát triển nhanh hơn và thường cập nhật thường xuyên	Phát triển chậm hơn và thường cập nhật ít hơn

5. Tại sao Open source lại quan trọng trong công nghệ?

5. 1 Ứng dụng của Open source trong lĩnh vực công nghệ thông tin

Công nghệ thông tin là một trong những lĩnh vực được áp dụng rộng rãi của phần mềm mã nguồn mở. Dưới đây là một số ứng dụng của Open source trong lĩnh vực công nghệ thông tin:

Hệ điều hành: Linux là hệ điều hành mã nguồn mở phổ biến nhất hiện nay, được sử dụng trên nhiều thiết bị từ máy tính cá nhân đến các thiết bị nhúng.
Các phần mềm văn phòng: LibreOffice và OpenOffice là các bộ công cụ văn phòng mã nguồn mở thay thế cho Microsoft Office, cho phép người dùng sử dụng các tính năng tương tự như Word, Excel và PowerPoint.
Phần mềm quản lý dự án: Một số phần mềm mã nguồn mở như Redmine và GitLab cung cấp các công cụ quản lý dự án và mã nguồn để các nhà phát triển và quản lý dự án có thể làm việc cùng nhau.
Trình duyệt web: Mozilla Firefox là một trong những trình duyệt web phổ biến nhất hiện nay, là một phần mềm mã nguồn mở.
Cơ sở dữ liệu: MySQL và PostgreSQL là các hệ quản trị cơ sở dữ liệu mã nguồn mở phổ biến.
Phần mềm mã nguồn mở cho máy chủ: Apache là một phần mềm máy chủ mã nguồn mở phổ biến, được sử dụng để chạy các trang web.
Phần mềm mã nguồn mở cho lập trình: Các ngôn ngữ lập trình như Python, Java, PHP và Ruby đều có phiên bản mã nguồn mở và được sử dụng rộng rãi trong các dự án phát triển phần mềm.

5.2 Cách cộng đồng Open source phát triển và duy trì phần mềm

Cộng đồng Open source là một cộng đồng các nhà phát triển, người dùng và các nhà tài trợ đang làm việc cùng nhau để phát triển và duy trì các phần mềm mã nguồn mở. Các cách cộng đồng Open source phát triển và duy trì phần mềm bao gồm:

Mã nguồn mở: Các phần mềm mã nguồn mở được phát triển và duy trì bởi cộng đồng người dùng và các nhà phát triển. Mã nguồn của phần mềm mã nguồn mở là công khai, cho phép các nhà phát triển và người dùng có thể kiểm tra và sửa lỗi phần mềm.
Quản lý mã nguồn: Các cộng đồng Open source sử dụng các hệ thống quản lý mã nguồn như GitHub và GitLab để quản lý và theo dõi các thay đổi và đóng góp của các nhà phát triển.
Hỗ trợ từ cộng đồng: Các cộng đồng Open source cung cấp hỗ trợ cho các nhà phát triển và người dùng thông qua các diễn đàn, mailing list và các nền tảng trò chuyện để giải đáp các thắc mắc và hỗ trợ sử dụng phần mềm.
Thử nghiệm và phát hành: Các cộng đồng Open source thường sử dụng các phiên bản beta để kiểm tra và phát triển phần mềm. Sau khi phát triển, phần mềm được phát hành với các phiên bản mới để cải thiện tính ổn định và tính năng của phần mềm.
Các nhà tài trợ: Các cộng đồng Open source phụ thuộc vào các nhà tài trợ để duy trì và phát triển phần mềm. Các nhà tài trợ cung cấp nguồn lực cho các dự án phần mềm mã nguồn mở, bao gồm cả tài trợ tài chính và các nguồn lực khác để giúp cộng đồng phát triển phần mềm.

6. Những vấn đề cần lưu ý khi sử dụng phần mềm mã nguồn mở

6.1 Điều gì xảy ra nếu bạn không tuân thủ các giấy phép Open source?

Nếu không tuân thủ các giấy phép Open source, bạn có thể đối mặt với các hậu quả pháp lý và tiếp tục sử dụng phần mềm mà không đáp ứng các điều kiện được quy định trong giấy phép.

Các hậu quả pháp lý có thể bao gồm:

Kiện cáo pháp lý: Chủ sở hữu của phần mềm có thể kiện bạn để bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ của họ.
Yêu cầu tạm ngừng sử dụng phần mềm: Chủ sở hữu có thể yêu cầu bạn tạm ngừng sử dụng phần mềm nếu bạn không tuân thủ giấy phép.
Buộc phải công bố mã nguồn: Nếu bạn không tuân thủ các giấy phép Open source, bạn có thể bị buộc phải công bố mã nguồn của phần mềm của bạn theo các giấy phép Open source.
Phạt tiền: Nếu bạn không tuân thủ các điều kiện của giấy phép Open source, bạn có thể phải chịu các khoản phạt tiền hoặc bồi thường thiệt hại cho chủ sở hữu.

Vì vậy, để tránh các hậu quả pháp lý, bạn nên đọc kỹ các giấy phép Open source trước khi sử dụng phần mềm và đảm bảo rằng bạn tuân thủ các điều kiện được quy định trong giấy phép.

6.2 Cách đảm bảo tính bảo mật và an toàn khi sử dụng phần mềm mã nguồn mở

Để đảm bảo tính bảo mật và an toàn khi sử dụng phần mềm mã nguồn mở, có thể áp dụng các biện pháp sau:

Đọc kỹ các giấy phép Open source: Bạn cần đọc kỹ các điều kiện của giấy phép Open source trước khi sử dụng phần mềm, đảm bảo rằng phần mềm được phát hành theo các tiêu chuẩn bảo mật và tuân thủ các quy định pháp lý.
Xem xét các đánh giá và đánh giá của người dùng khác: Bạn có thể xem xét các đánh giá và đánh giá của người dùng khác trên các trang web và diễn đàn để tìm hiểu về tính bảo mật và an toàn của phần mềm.
Tải phần mềm từ nguồn đáng tin cậy: Bạn nên tải phần mềm từ các nguồn đáng tin cậy và kiểm tra chữ ký số để đảm bảo tính toàn vẹn của phần mềm.
Kiểm tra mã nguồn: Bạn có thể kiểm tra mã nguồn của phần mềm để đảm bảo rằng nó không chứa mã độc hay lỗ hổng bảo mật.
Cập nhật phần mềm thường xuyên: Bạn nên cập nhật phần mềm thường xuyên để đảm bảo rằng nó được bảo mật và hiệu quả.
Sử dụng phần mềm chống virus và tường lửa: Bên cạnh việc sử dụng phần mềm mã nguồn mở, bạn cũng nên cài đặt phần mềm chống virus và tường lửa để bảo vệ máy tính khỏi các mối đe dọa bảo mật từ internet và các phần mềm độc hại.
Thực hiện các biện pháp bảo mật thông tin: Bạn cần thực hiện các biện pháp bảo mật thông tin như sử dụng mật khẩu mạnh, tránh sử dụng mật khẩu giống nhau cho nhiều tài khoản, tránh chia sẻ thông tin cá nhân và tài khoản với người khác, sử dụng mã hóa khi gửi thông tin quan trọng qua mạng.
Thực hiện sao lưu dữ liệu thường xuyên: Bạn cần thực hiện sao lưu dữ liệu thường xuyên để đảm bảo rằng dữ liệu của bạn không bị mất đi trong trường hợp máy tính bị tấn công hoặc hỏng hóc.
Đặt mật khẩu cho các tài khoản quản trị: Nếu bạn là người quản trị hệ thống, bạn cần đặt mật khẩu cho các tài khoản quản trị và chỉ cấp quyền truy cập tới các người dùng cần thiết.
Thực hiện kiểm tra bảo mật thường xuyên: Bạn nên thực hiện kiểm tra bảo mật thường xuyên để đảm bảo rằng hệ thống của bạn không có lỗ hổng bảo mật và được bảo vệ tốt nhất có thể.

7. Kết luận

Như vậy bài viết trên đây đã cung cấp cho người đọc các thông tin cần thiết về Open Source. Để tham khảo thêm các thông tin về Open Source cũng như các kiến thức khác về lập trình, quản trị mạng, website, domain, hosting, vps, server, email,…, mọi người có đọc thêm từ các viết khác của LANIT.

Triệu Huyền Trang

Triệu Huyền Trang chuyên gia 3 năm kinh nghiệm trong ngành Công Nghệ, Phần Mềm. Chuyên chia sẻ các kiến thức phần mềm mã nguồn, ứng dụng và thông tin về công nghệ hữu ích.