Network Traffic Analysis là gì?
Network Traffic Analysis hay chính là phân tích lưu lượng mạng là một quá trình kiểm tra, giám sát các mẫu lưu lượng mạng. Việc xác định các bất thường hay hành vi đáng ngờ sẽ giúp gia tăng khả năng bảo mật cũng như vận hành hệ thống. Từ đó phát hiện các mối đe dọa và xử lý kịp thời. Chẳng hạn như sự cố về hiệu suất, độ trễ mạng, tỷ lệ mất gói tin.
Tại sao Network Traffic Analysis lại quan trọng?
Phân tích lưu lượng mạng giúp thu thập thông tin chi tiết từ các mẫu lưu lượng để phát hiện và giải quyết sự cố về hiệu suất hoặc bảo mật. Các mẫu lưu lượng có thể thay đổi khi dữ liệu di chuyển qua các tuyến đường khác nhau, ảnh hưởng đến hiệu suất mạng.
Ví dụ, nếu một tuyến đường bị tắc nghẽn hoặc không hiệu quả, tốc độ truyền tải có thể giảm xuống đến 50% so với bình thường. Ngoài ra, tấn công DoS hay quét cổng thường tạo ra lưu lượng bất thường, có thể làm tăng 10-20 lần lưu lượng so với mức bình thường. Phát hiện những bất thường này giúp các tổ chức nhận diện và ngăn chặn các mối nguy cơ bảo mật tốt hơn. Từ đó bảo vệ hệ thống và dữ liệu quan trọng.
Hiện nay sự gia tăng của Ransomware đe dọa nghiêm trọng đến hệ thống an ninh mạng. Do đó rất cần những giải pháp giám sát mạng hiệu quả.
>>> Xem thêm: Ransomware là gì? Cách bảo vệ hệ thống an toàn
Cách thức hoạt động của Network Traffic Analysis là gì?
Phân tích lưu lượng mạng thường diễn ra qua các bước sau:
- Thiết lập cơ sở tham chiếu: Đầu tiên, các nhóm vận hành mạng theo dõi hoạt động mạng trong điều kiện bình thường. Mục đích để nắm rõ cách các mẫu lưu lượng mạng hoạt động.
- Phát hiện bất thường: Việc giám sát liên tục giúp phát hiện các bất thường. Ví dụ như những luồng dữ liệu lạ hoặc yêu cầu bất thường.
- Phân tích bất thường: Khi phát hiện bất thường, không phải lúc nào hệ thống cũng có vấn đề. Các kỹ sư cần điều tra để xác định nguyên nhân. Có thể là do thay đổi lành tính (như triển khai ứng dụng mới). Hoặc là vấn đề nghiêm trọng như lỗi thiết bị mạng. Ví dụ: bộ định tuyến, bộ chuyển mạch bị lỗi hoặc tấn công mạng (như quét mạng từ các tác nhân độc hại).
- Tự động hóa: Để quản lý phân tích lưu lượng mạng hiệu quả ở quy mô lớn, cần tự động hóa quá trình này. Điều này có thể đạt được bằng cách kết hợp công cụ giám sát tự động với các công cụ phát hiện bất thường dựa trên quy tắc. Từ đó giúp nhanh chóng nhận diện sự sai lệch so với mẫu lưu lượng thông thường.
Phân loại lưu lượng mạng
Có nhiều loại lưu lượng mạng khác nhau, chúng thường được xếp vào 4 loại chính, gồm:
- Lưu lượng truy cập lớn: Tiêu tốn nhiều băng thông. Thường xuyên thay đổi và hoạt động liên tục.
- Lưu lượng tương tác: Ưu tiên băng thông gây phản hồi chậm nếu thiếu giới hạn truy cập
- Lưu lượng không theo thời gian thực: Tiêu thụ băng thông khi làm việc như email, HTTP, FTP
- Lưu lượng nhạy cảm: Độ trễ cao làm giảm tốc độ truy xuất dữ liệu vì khả năng truyền tải kém
>>> Xem thêm: Tấn công APT là gì? Tìm hiểu mối đe doạ an ninh mạng cực nguy hiểm
Khi nào bạn cần phân tích lưu lượng mạng (NTA)?
Nếu bạn ở trong những trường hợp sau thì tốt nhất bạn nên phân tích lưu lượng mạng:
- Phát hiện ransomware
- Giám sát rò rỉ dữ liệu hoặc kết nối internet
- Theo dõi quyền truy cập vào tệp trên máy chủ hoặc cơ sở dữ liệu MSSQL
- Giám sát hoạt động người dùng qua báo cáo User Forensics
- Liệt kê các thiết bị, máy chủ và dịch vụ trong mạng
- Xác định nguyên nhân của các đỉnh băng thông
- Cung cấp thông tin thời gian thực về hoạt động mạng và người dùng
- Tạo báo cáo mạng cho ban quản lý và kiểm toán viên theo bất kỳ khoảng thời gian nào.
Các thách thức và hạn chế của Network Traffic Analysis là gì?
Bên cạnh những ưu điểm vượt trội thì NTA còn gặp những thách thức và hạn chế như:
Khối lượng dữ liệu lớn: Lưu lượng mạng có thể rất lớn. Việc thu thập, lưu trữ và xử lý dữ liệu trở nên khó khăn và tốn kém.
Phân tích thời gian thực: Việc giám sát và phân tích lưu lượng mạng theo thời gian thực yêu cầu tài nguyên tính toán mạnh mẽ và hệ thống giám sát hiệu quả. Điều này có thể gặp khó khăn khi mạng có quy mô lớn hoặc phức tạp.
Mẫu lưu lượng thay đổi: Các mẫu lưu lượng mạng có thể thay đổi liên tục. Khiến việc phát hiện bất thường trở nên khó khăn nếu không có các công cụ phân tích linh hoạt và cập nhật liên tục.
Mã hóa dữ liệu: Mã hóa (như HTTPS) có thể che giấu các thông tin quan trọng trong lưu lượng mạng. Từ đó làm hạn chế khả năng phân tích nội dung và phát hiện các mối đe dọa.
Cảnh báo sai và quá tải thông tin: Các hệ thống giám sát có thể tạo ra quá nhiều cảnh báo giả hoặc dữ liệu không liên quan. Khiến các đội ngũ quản trị phải mất thời gian phân tích và sàng lọc.
Khó khăn trong việc xác định nguyên nhân: Mặc dù có thể phát hiện bất thường, nhưng việc xác định chính xác nguyên nhân gốc rễ của các vấn đề hoặc sự tấn công mạng đôi khi rất phức tạp và yêu cầu chuyên môn cao.
Chi phí và tài nguyên: Việc triển khai các công cụ phân tích lưu lượng mạng hiệu quả đòi hỏi đầu tư về phần cứng, phần mềm và nhân lực. Đây có thể là một thách thức đối với các tổ chức có ngân sách hạn chế.
Làm thế nào để phân tích lưu lượng mạng hiệu quả?
Kinh nghiệm chỉ ra rằng bạn áp dụng những biện pháp sau sẽ rất hiệu quả:
Thứ nhất, thay vì dùng đường cơ sở tĩnh, tôi khuyên sử dụng đường cơ sở động. Nhằm theo dõi sự thay đổi lưu lượng mạng theo thời gian và điều kiện khác nhau (như giờ trong ngày). Các phát hiện bất thường sẽ chính xác hơn.
Lưu lượng mạng cần được đối chiếu với các nguồn dữ liệu khác (như nhật ký máy chủ) để hiểu rõ nguyên nhân. Ví dụ, sự gia tăng các gói tin bị loại bỏ có thể do sự cố ứng dụng. Kiến trúc mạng ảnh hưởng lớn đến mẫu lưu lượng. Việc hiểu rõ cấu trúc mạng giúp phân biệt lưu lượng bình thường và bất thường.
Các cảnh báo về lưu lượng cần được phân loại theo mức độ nghiêm trọng. Khi giám sát lưu lượng mạng, không phải tất cả cảnh báo đều có mức độ nghiêm trọng như nhau. Ưu tiên cảnh báo là một yếu tố quan trọng mà tôi đã học được trong quá trình phân tích lưu lượng. Ví dụ, một cuộc tấn công DoS có mức độ rủi ro cao hơn so với độ trễ nhẹ trên ứng dụng không quan trọng.
Câu hỏi thường gặp về Network Traffic Analysis
Các công cụ phổ biến hỗ trợ Network Traffic Analysis là gì?
Các công cụ phân tích lưu lượng mạng phổ biến bao gồm:
- Wireshark: Là công cụ phân tích gói tin miễn phí và mạnh mẽ. Giúp người dùng kiểm tra và phân tích lưu lượng mạng chi tiết.
- SolarWinds: Tập trung vào việc quản lý lưu lượng mạng và giám sát hiệu suất. Cung cấp các báo cáo trực quan về tình trạng mạng.
- Splunk: Sử dụng AI để phân tích dữ liệu mạng và phát hiện bất thường. Từ đó các tổ chức nhanh chóng nhận diện các mối đe dọa.
- Zeek (trước đây là Bro): Là công cụ chuyên biệt để phân tích lưu lượng mạng theo thời gian thực. Phát hiện các hành vi đáng ngờ và các mối đe dọa trong môi trường mạng.
Xu hướng phát triển của Network Traffic Analysis
Xu hướng phát triển của phân tích lưu lượng mạng hiện nay là tích hợp với AI. Hệ thống sẽ tự động phát hiện các bất thường và cải thiện hiệu quả phân tích. Ngoài ra, việc áp dụng trong IoT cũng ngày càng phổ biến, giúp giám sát lưu lượng mạng từ các thiết bị thông minh. Các công cụ phân tích cũng đang phát triển để xử lý lưu lượng mã hóa. ho phép phân tích dữ liệu được mã hóa mà không làm giảm hiệu suất bảo mật.
Tôi có thể tự triển khai NTA trong mạng nhỏ không?
Hoàn toàn có thể tự triển khai NTA trong mạng nhỏ. Tuy nhiên đảm bảo rằng mạng của bạn không quá phức tạp.
Để bắt đầu sử dụng Network Traffic Analysis bạn cần chuẩn bị phần mềm NTA, cấu hình mạng phù hợp, kiến thức cơ bản và tài nguyên phần cứng.
>>> Xem thêm: Adware là gì? Cách nhận biết và loại bỏ
Lời kết
Các cuộc tấn công mạng hiện nay ngày càng tinh vi và khó xử lý. Do đó cá nhân cũng như tổ chức, doanh nghiệp cần chủ động trong việc phòng chống. Network Traffic Analysis hay phân tích lưu lượng mạng là một trong những giải pháp hàng đầu bạn nên đầu tư. Qua những chia sẻ trên, LANIT tin rằng bạn đã nắm được Network Traffic Analysis là gì, nếu bạn còn điều gì thắc mắc hãy liên hệ để đươc giải đáp nhanh nhất nhé!
