Cấu Hình DHCP Server Trên Windows, Router Cisco & Switch Layer 3
- 07/06/2023
- LANIT JSC
Cấu hình DHCP Server là một trong những nhiệm vụ quan trọng trong việc triển khai mạng và quản lý địa chỉ IP tự động cho các thiết bị trong hệ thống. DHCP (Dynamic Host Configuration Protocol) cho phép tự động cấp phát địa chỉ IP, cấu hình mạng và các thông tin liên quan cho các thiết bị kết nối trong mạng, giúp tối ưu hóa quá trình cấu hình và giảm công sức của người quản trị. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về cách cấu hình DHCP Server trên các thiết bị mạng phổ biến như Windows, Router Cisco, Switch Layer 3 và MikroTik
DHCP Server là gì?
DHCP (Dynamic Host Configuration Protocol) Server là một giao thức cấu hình máy chủ được sử dụng để tự động cấu hình và cung cấp các thông tin IP (Internet Protocol) đến các thiết bị trong mạng. DHCP Server là trung tâm quản lý các địa chỉ IP, subnet mask, gateway, DNS (Domain Name System) và các thông tin mạng khác để cung cấp cho các thiết bị kết nối vào mạng. Với DHCP Server, người quản trị mạng có thể quản lý và phân phối địa chỉ IP một cách dễ dàng và hiệu quả hơn so với việc cấu hình thủ công cho từng thiết bị.
Nguyên lí hoạt động của DHCP Server
DHCP Server hoạt động theo nguyên lý cung cấp tự động địa chỉ IP cho các thiết bị kết nối vào mạng. Các bước hoạt động của DHCP Server bao gồm:
- Các thiết bị kết nối vào mạng gửi yêu cầu đến DHCP Server để yêu cầu một địa chỉ IP.
- DHCP Server nhận yêu cầu và tìm kiếm trong danh sách các địa chỉ IP khả dụng để cấp phát cho thiết bị yêu cầu.
- Nếu DHCP Server tìm thấy địa chỉ IP khả dụng, nó sẽ cấp phát địa chỉ IP đó cho thiết bị yêu cầu.
- DHCP Server sau đó gửi lại các thông tin cấu hình mạng, bao gồm địa chỉ IP, subnet mask, gateway và DNS, cho thiết bị kết nối vào mạng.
- Thiết bị kết nối vào mạng sử dụng các thông tin cấu hình để truy cập vào mạng và thực hiện các hoạt động trên mạng.
Ngoài ra, DHCP Server còn hỗ trợ cho việc cấu hình động, tức là các địa chỉ IP được cấp phát sẽ có thời gian hết hạn, khi đó DHCP Server sẽ thu hồi địa chỉ IP này và cấp phát lại cho các thiết bị khác. Các thiết bị kết nối vào mạng cũng có thể yêu cầu gia hạn thời gian sử dụng địa chỉ IP để tránh việc bị thu hồi địa chỉ IP khi đang sử dụng.
>> Đọc thêm: Thuê máy chủ vật lý giá rẻ Tốc độ cao- Cấu hình mạnh tại LANIT
Ưu điểm của DHCP là gì?
Những ưu điểm khi sử dụng DHCP bao gồm:
- Tiết kiệm thời gian và công sức: DHCP Server tự động cấu hình và cung cấp các thông tin mạng cho các thiết bị kết nối vào mạng, giúp tiết kiệm thời gian và công sức so với việc cấu hình thủ công cho từng thiết bị.
- Quản lý dễ dàng: DHCP Server cho phép quản trị viên mạng quản lý các địa chỉ IP và các thông tin mạng khác một cách dễ dàng, đồng thời giảm thiểu lỗi cấu hình mạng.
- Tối ưu hóa địa chỉ IP: DHCP Server cung cấp các địa chỉ IP động, cho phép các địa chỉ IP được sử dụng linh hoạt và hiệu quả hơn.
- Đảm bảo tính nhất quán: Các thông tin mạng được cấu hình tự động bởi DHCP Server đảm bảo tính nhất quán và đồng bộ hóa trong toàn bộ mạng.
- Giảm thiểu lỗi cấu hình: DHCP Server giảm thiểu lỗi cấu hình mạng bằng cách cung cấp các thông tin mạng một cách tự động và đảm bảo tính nhất quán trong toàn bộ mạng.
- Tạo ra một môi trường mạng linh hoạt: DHCP Server cho phép các thiết bị kết nối vào mạng di chuyển và được cấp phát các địa chỉ IP khác nhau mà không cần phải thực hiện cấu hình thủ công.
Hướng dẫn các cách để cấu hình DHCP Server
Cấu hình DHCP server Windows
Điều kiện cần có khi cài đặt DHCP Server
- Hệ điều hành và phần mềm cần được cập nhật ở phiên bản mới nhất.
- Tạo một tài khoản với mật khẩu mạnh để tránh việc đăng nhập trái phép.
- Tắt tường lửa hoặc chắc chắn rằng tường lửa không chặn quá trình cài đặt DHCP Server.
- Cấu hình một địa chỉ IP tĩnh trước khi tiến hành cài đặt DHCP Server.
Cài đặt roles DHCP Server
- Trên Windows Server, truy cập vào Server Manager và chọn “Add roles and features”.
- Trên màn hình “Before you begin”, nhấn “Next” ba lần.
- Trên màn hình “Select server roles”, chọn cài đặt dịch vụ DHCP Server.
- Nhấn “Next” ba lần.
- Trên màn hình “Confirm installation selection”, chọn “Tick” vào “Restart the destination server automatically if required” và chọn “Yes”.
- Sau đó bấm “Install” để cài đặt.
- Sau khi cài đặt xong sẽ xuất hiện bảng “Installation progress”, chọn “Complete DHCP configuration”, tiếp tục chọn “Commit” và nhấn “Close” hai lần.
Các bước Cấu hình DHCP Server
- Tại Server Manager, bấm chọn “Tools” sau đó mở công cụ DHCP.
- Trên giao diện DHCP, chọn máy chủ (ví dụ: srv1) và nhấp chuột phải vào “IPv4”, sau đó chọn “New Scope”.
- Trong phần “Welcome to the New Scope”, bấm chọn “Next”.
- Trên màn hình “Scope Name”, nhập “Scope1” vào ô “Name” và nhấp “Next”.
- Tại màn hình “IP Address Range”, nhập thông tin địa chỉ IP như được chỉ định và nhấp “Next”.
- Tại bảng “Add Exclusions and Delay”, nhấn chọn “Next”.
- Trong bảng “Lease Duration”, nhấn “Next”.
Cấu hình DHCP Options
- Mở màn hình Configure DHCP Options và chọn Yes, I want to configure these options now, sau đó chọn Yes
- Cấu hình thông số IP router trong hệ thống tại màn hình Router bằng cách nhập địa chỉ IP 172.16.1.1 vào ô IP address, sau đó chọn Add và Next
- Nhập tên miền (nếu có triển khai dịch vụ AD) vào màn hình Domain Name and DNS Servers, kiểm tra thông tin và chọn Next
- Chọn Next tại màn hình WINS Servers
- Kích hoạt phạm vi IP bằng cách chọn Yes, I want activate this scope now tại màn hình Active Scope. Sau đó chọn Next và Finish
- Kiểm tra thông tin trong Address Pool của Scope1 tại màn hình DHCP
- Kiểm tra thông tin các Option tại màn hình Scope Option.
Cách Cấu hình DHCP server trên Router Cisco chi tiết
Tạo pool DHCP
Để cấu hình pool DHCP, bạn có thể làm theo các bước sau:
1. Xác định địa chỉ mạng con cần cấp địa chỉ IP bằng DHCP trước khi tạo pool DHCP.
2. Tạo pool DHCP với các thông số sau:
- Đặt tên độc đáo cho nhóm DHCP để tiện cho việc quản lý.
- Xác định dải địa chỉ mạng con cần dùng để cấp phát địa chỉ IP.
- Cài đặt địa chỉ IP của cổng mặc định (default gateway) cho các thiết bị kết nối vào mạng.
- Thiết lập thời gian cho phép sử dụng địa chỉ IP của mỗi thiết bị kết nối vào mạng.
- Hãy cung cấp một địa chỉ IP của máy chủ DNS để đảm bảo các thiết bị có thể truy cập Internet
- Đặt tên miền cho mạng (nếu có).
3. Lưu lại cấu hình pool DHCP.
Sau khi hoàn tất các bước trên, pool DHCP của bạn đã được cấu hình và sẵn sàng cấp phát địa chỉ IP cho các thiết bị kết nối vào mạng.
Thiết lập interface cho DHCP
Để cấu hình DHCP trên một interface trên router, bạn có thể làm theo các bước sau:
- Xác định interface mà bạn muốn cấu hình DHCP trên router.
- Đặt địa chỉ IP và subnet mask cho interface đó.
- Bật chế độ DHCP trên interface bằng cách sử dụng lệnh “ip address dhcp”.
- Lưu cấu hình vào bộ nhớ hoặc bộ nhớ flash để dùng lại khi khởi động lại thiết bị bằng lệnh “write memory” hoặc “copy running-config startup-config”.
Ví dụ:
Router(config)# interface GigabitEthernet0/0 Router(config-if)# ip address 192.168.1.1 255.255.255.0 Router(config-if)# ip address dhcp Router(config-if)# exit Router(config)# exit Router# copy running-config startup-config
Trong ví dụ trên, ta thiết lập interface GigabitEthernet0/0 với địa chỉ IP là 192.168.1.1 và subnet mask là 255.255.255.0. Sau đó, ta kích hoạt DHCP trên interface bằng lệnh “ip address dhcp” và lưu cấu hình vào bộ nhớ để sử dụng lại khi khởi động lại thiết bị.
Cách Cấu hình DHCP server trên Switch Layer 3 chi tiết
Để cấu hình DHCP Server trên router MikroTik, bạn có thể thực hiện các bước sau:
- Đặt địa chỉ IP cho giao diện mà bạn muốn sử dụng để cấp phát DHCP.
- Chọn giao diện mạng muốn sử dụng để cấp phát DHCP.
- Thiết lập địa chỉ IP dải cho DHCP Address Space.
- Cấu hình gateway để sử dụng khi cấp phát địa chỉ IP.
- Chọn khoảng địa chỉ IP muốn cấp phát trong dải đã thiết lập.
- Cung cấp địa chỉ DNS cho các client khi cấp phát tự động.
- Thiết lập thời gian cho thuê địa chỉ IP, theo định dạng giờ : phút : giây.
- Sau khi hoàn tất cấu hình, bạn sẽ thấy một bảng như hình mô tả.
Lưu ý rằng cú pháp và giao diện cấu hình DHCP trên router MikroTik có thể khác nhau tùy thuộc vào phiên bản RouterOS và cấu trúc mạng cụ thể. Hãy tham khảo tài liệu hướng dẫn hoặc tài liệu cấu hình cụ thể của MikroTik để biết thêm thông tin chi tiết và cú pháp lệnh chính xác.
Cấu hình DHCP server trên MikroTik
Việc cấu hình DHCP Server trên router mikrotik sẽ giúp cho hệ thống hoạt động tự động, đơn giản hóa cho người quản trị và tiết kiệm thời gian để làm những công việc khác.
Dưới đây là các bước để cấu hình DHCP Server trên router mikrotik:
- Đặt địa chỉ IP cho interface muốn cấp DHCP Server.
Chọn interface muốn cấp DHCP Server
Thiết lập DHCP Address Space.
Cấu hình gateway cho khi cấp DHCP.
Chọn phạm vi cấp phát địa chỉ IP (từ số bao nhiêu đến số bao nhiêu trong dải).
Chọn DNS khi cấp phát địa chỉ IP tự động.
Thiết lập thời gian cho thuê địa chỉ IP (dạng giờ:phút:giây).
Sau khi hoàn tất các bước trên, bạn đã cấu hình thành công DHCP Server trên router mikrotik. Bảng kết quả sẽ hiển thị như sau:
Kết luận
Việc cấu hình DHCP Server là một yếu tố quan trọng trong việc quản lý và tối ưu hóa mạng. Bằng cách tự động cấp phát địa chỉ IP và các thông tin liên quan, DHCP Server giúp giảm thiểu công sức và thời gian cấu hình mạng cho từng thiết bị. Đồng thời, nó cũng đảm bảo tính linh hoạt và sự chính xác trong việc quản lý địa chỉ IP trong mạng lớn. Hy vọng rằng thông qua bài viết này, bạn đã có được kiến thức cơ bản và khả năng cấu hình DHCP Server trên các thiết bị mạng phổ biến. Chúc bạn thành công!
