RBAC là gì?
RBAC (Role-Based Access Control) là phương pháp hạn chế quyền truy cập mạng dựa trên vai trò của từng người dùng nhằm bảo vệ dữ liệu nhạy cảm của doanh nghiệp khỏi bị sử dụng sai cách. RBAC cho phép người dùng chỉ được truy cập vào thông tin của họ để thực hiện công việc dựa trên vai trò và chức danh của họ.
3 nguyên tắc chung của RBAC đó là:
- Phân công vai trò người dùng: Quyền truy cập chỉ được cấp khi cá nhân được chỉ định vai trò hoặc nhiệm vụ cụ thể trong tổ chức.
- Quyền hạn vai trò người dùng: Quyền hạn của người dùng trong các tác vụ phải được ủy quyền
- Quyền vai trò và quyền truy cập của người dùng: Cá nhân chỉ có thể sử dụng quyền được cấp để thực hiện vai trò, nhiệm vụ của mình.
Cách thức hoạt động của RBAC
RBAC hoạt động theo nguyên tắc đặc quyền tối thiểu để đảm bảo an toàn bảo mật. Đây là giải pháp hữu ích cho các doanh nghiệp lớn có đông nhân sự, quản trị viên gặp khó khăn trong việc chỉ định thông tin xác thực người dùng duy nhất cho từng nhân sự. Sau đây là cách thức hoạt động cơ bản của RBAC:
Đầu tiên, quản trị viên cần tạo các vai trò quản lý quyền truy cập phản ảnh hệ thống phân cấp cấu trúc và chức năng công việc của tổ chức. Mỗi vai trò được cấp các quyền cụ thể dựa trên quyền truy cập mà nó yêu cầu.
Sau khi thiết lập vai trò và quyền cho các nhóm quyền và chức năng khác nhau, chúng sẽ được chỉ định cho người dùng dựa trên nhiệm vụ của họ. Hệ thống kiểm soát truy cập sẽ tự động thực thi các quyền dựa trên vai trò được chỉ định của người dùng. Và người dùng chỉ có thể truy cập vào các tài nguyên mà vai trò của họ cho phép. Họ sẽ bị chặn truy cập vào các khu vực không được phép theo vai trò của họ.
Khi chức năng công việc phát triển hoặc chuyển đổi vai trò người dùng, quản trị viên cần cập nhật quyền vai trò hoặc chỉ định lại người dùng vào các vai trò khác.
Tầm quan trọng của RBAC trong bảo mật doanh nghiệp
Sử dụng RBAC giúp mang đến cho doanh nghiệp nhiều lợi ích như:
Nâng cao hiệu quả
Phương pháp RBAC giúp giảm bớt các tác vụ thủ công và giấy tờ bằng cách hợp lý hóa việc phân bổ quyền nhất quán, giúp tăng hiệu quả cho nhóm. Doanh nghiệp có thể dễ dàng chỉ định, sửa đổi, thêm hoặc xóa vai trò và trách nhiệm của người dùng để nâng cao hiệu quả hoạt động.
Bảo mật tốt hơn
RBAC giảm đáng kể tác động từ các lỗ hổng con người vì tuân theo nguyên tắc đặc quyền tối thiểu. Nghĩa là người dùng chỉ được cấp những đặc quyền họ cần để thực hiện công việc của mình. Với cách hạn chế quyền như vậy, RBAC giúp các tổ chức giảm thiểu các mối đe dọa không cần thiết và giảm nguy cơ vi phạm dữ liệu cũng như các chi phí liên quan khác.
Cải thiện sự tuân thủ
Việc tổ chức triển khai RBAC sẽ giúp thể hiện sự tuân thủ các quy định của từng địa phương, quốc gia. Cho phép các nhóm CNTT và quản trị viên quản lý quyền truy cập vào dữ liệu bí mật hiệu quả. Họ cũng có thể nhanh chóng xác định, sửa lỗi trong việc phân quyền người dùng, cho phép tuân thủ các tiêu chuẩn quy định và quản lý chính xác hơn.
Tiết kiệm thời gian cho quản trị viên:
Với tính năng kiểm soát quyền truy cập dựa trên vai trò, quản trị viên có thể dễ dàng thay đổi quyền truy cập cho các cá nhân hoặc nhóm người dùng cùng lúc. Giúp tiết kiệm thời gian trong khi vẫn đảm bảo nhân viên có quyền truy cập theo yêu cầu công việc của họ.
So sánh RBAC với ABAC
ABAC (Attribute-Based Access Control) là phương pháp kiểm soát truy cập dựa trên thuộc tính, nó có thể cho phép hay từ chối truy cập dựa trên các thuộc tính liên quan đến người dùng, tài nguyên, môi trường và hành động.
RBAC với ABAC là hai phương pháp kiểm soát truy cập khác nhau, trong khi RBAC cấp quyền truy cập dựa trên vai trò của từng người dùng thì ABAC cấp quyền truy cập dựa trên các thuộc tính liên quan đến người dùng như môi trường, tài nguyên,…RBAC hữu ích cho các tổ chức cần triển khai kiểm soát truy cập rộng hơn trong khi ABAC được sử dụng trong các điều kiện cụ thể dựa trên thuộc tính có thể thay đổi theo thời gian.
Nhìn chung, ABAC cho phép kiểm soát chi tiết hơn RBAC nhưng phức tạp hơn khi triển khai. RBAC thường được ưu tiên cho các môi trường đơn giản, theo vai trò, còn ABAC phù hợp với nhu cầu truy cập linh hoạt và nhận thức theo ngữ cảnh.
Cách thực hiện tốt nhất để triển khai RBAC hiệu quả
Để đảm bảo hiệu quả khi triển khai RBAC trong doanh nghiệp, bạn có thể thực hiện theo các bước sau:
Bước 1: Xác định nhu cầu của tổ chức
Trước khi triển khai RBAC, tổ chức cần phân tích toàn diện nhu cầu kinh doanh của mình. Phân tích này cần xác định được chức năng công việc nào hỗ trợ việc kinh doanh đã thiết lập. Kiểm toán và đánh giá tình hình bảo mật liên quan hiện có của tổ chức.
Bước 2: Xác định phạm vị triển khai
Tổ chức cần xác định phạm vi nhu cầu của RBAC và lên kế hoạch triển khai sao cho phù hợp với nhu cầu này. Thu hẹp phạm vi để tập trung hơn vào hệ thống/ứng dụng lưu trữ dữ liệu nhạy cảm. Điều này giúp các tổ chức quản lý quá trình chuyển đổi dễ dàng hơn.
Bước 3: Xác định vai trò chi tiết
Tổ chức cần xác định vai trò dựa trên phân tích nhu cầu cụ thể và hiểu các nhiệm vụ của các cá nhân người dùng. Cần tránh lỗi khi thiết kế vai trò người dùng như chi tiết quá mức hoặc không đầy đủ, không phù hợp, chồng chéo vai trò và cấp quá nhiều ngoại lệ cho quyền RBAC.
Bước 4: Triển khai RBAC
Tổ chức nên triển khai RBAC theo từng giai đoạn để tránh làm quá tải công việc và gián đoạn hoạt động kinh doanh của mình. Bạn nên ưu tiên nhóm người dùng cốt lõi trong doanh nghiệp, cung cấp quyền kiểm soát truy cập ít chi tiết hơn trước khi tăng mức độ chi tiết. Đừng quên thu nhận những phản hồi của người dùng và giám sát việc triển khai BRAC trong môi trường của bạn để lập kế hoạch tối ưu cho các giai đoạn tiếp theo.
Lời kết
Trên đây, LANIT đã chia sẻ chi tiết về BRAC – một phương pháp kiểm soát quyền truy cập dựa trên vai trò được nhiều doanh nghiệp lựa chọn, giúp quản lý đơn giản và nâng cao bảo mật cho tổ chức. Nếu bạn còn có thắc mắc nào hoặc cần tư vấn thêm về các giải pháp bảo mật tổ chức khi thuê VPS, thuê máy chủ, liên hệ ngay LANIT để được hỗ trợ chi tiết nhé!
