Debug là gì?
Debug là quá trình gồm nhiều bước nhằm phát hiện và sửa lỗi phần mềm, đảm bảo phần mềm hoạt động chính xác. Debug đòi hỏi lập trình viên phải có kiến thức và kinh nghiệm, đôi khi nó có thể là một thách thức đối với người mới học lập trình.
Lý do cần Debug là gì?
Debug giúp tìm hiểu tại sao phần mềm hoặc ứng dụng của bạn không hoạt động như dự kiến hoặc gặp lỗi. Nó bao gồm việc xác định nguyên nhân của sự cố và sửa chữa chúng. Việc Debug có thể mất nhiều thời gian hơn cả việc viết code ban đầu. Tuy nhiên điều này lại rất quan trọng để đảm bảo rằng phần mềm của bạn hoạt động đáng tin cậy và đem đến trải nghiệm tốt cho người dùng.
Công cụ debug được sử dụng nhiều nhất
Dưới đây là một số công cụ debug được sử dụng phổ biến trong lĩnh vực công nghệ hiện đại:
- Visual Studio Code: Môi trường phát triển tích hợp (IDE) mạnh mẽ, hỗ trợ gỡ lỗi và mã nguồn mở rộng cho nhiều ngôn ngữ lập trình khác nhau.
- Chrome DevTools: Một bộ công cụ mạnh mẽ tích hợp sẵn trong trình duyệt Google Chrome, cho phép gỡ lỗi, kiểm tra hiệu suất, và phân tích các ứng dụng web.
- PyCharm: Một IDE chuyên biệt cho Python, cung cấp tính năng gỡ lỗi nâng cao và hỗ trợ đa dạng cho phát triển ứng dụng Python.
- Xcode: Môi trường phát triển tích hợp (IDE) cho các ứng dụng dành cho hệ điều hành iOS và macOS, cung cấp công cụ gỡ lỗi mạnh mẽ cho việc phát triển ứng dụng di động.
- IntelliJ IDEA: Một IDE mạnh mẽ cho Java và các ngôn ngữ lập trình khác, cung cấp tính năng gỡ lỗi thông minh và hỗ trợ đa dạng cho các dự án phức tạp.
- GDB (GNU Debugger): Một trình gỡ lỗi mạnh mẽ chạy trong dòng lệnh, hỗ trợ gỡ lỗi các chương trình được viết bằng C, C++, và nhiều ngôn ngữ khác.
- Postman: Một công cụ gỡ lỗi và kiểm thử API mạnh mẽ, giúp phát triển và kiểm tra các API một cách dễ dàng và hiệu quả.
6 bước debug hiệu quả lập trình viên cần tuân thủ
Bất kỳ một lập trình viên nào cũng cần tuân thủ theo 6 bước Debug sau đây:
Bước 1: Tìm Bug – Xác định lỗi
Xác định lỗi chính xác là quá trình quan trọng giúp cải thiện phần mềm và làm cho nó hoạt động tốt hơn. Tuy nhiên, việc xác định lỗi sai có thể dẫn đến việc Debug không cần thiết và lãng phí thời gian.
Khi người dùng báo cáo về lỗi trong phần mềm hoạt động, thường là một số vấn đề chung như hiệu suất yếu, đơ lag,… việc xác định lỗi cụ thể có thể đòi hỏi nhiều lần kiểm tra.
Bước 2: Tìm vị trí Bug
Sau khi xác định được Bug, lập trình viên cần xác định Bug nằm ở vị trí nào trong ứng dụng của mình. Trước khi muốn sửa lỗi Debug thì cần tập trung tìm hiểu vị trí chứa Bug đó.
Bước 3: Phân tích Bug
Tìm cách tiếp cận lỗi sau đó phân tích source code để hiểu rõ hơn lỗi Debug là gì. Việc phân tích Bug giúp tìm thêm được các lỗi xung quanh đồng thời cô lập được phần bị lỗi và tránh Debug gây hại sang các chức năng khác.
Bước 4: Kiểm tra lỗi xung quanh
Lập trình viên cần nghiên cứu các lỗi có khả năng xảy ra nhằm tránh sự cố lỗi khác tốn nhiều thời gian. Việc kiểm tra này có thể thực hiện bằng tay hoặc lập trình các công cụ kiểm tra lỗi.
Bước 5: Kiểm tra Bug
Tại giai đoạn này, bạn có thể tiến hành kiểm tra phần code và chỉnh sửa mọi lỗi đã thấy. Lưu ý đến các trường hợp thao tác dẫn đến lỗi. Nếu tất cả lỗi đều được duyệt qua thì có thể tiếp tục sang giai đoạn tiếp.
Bước 6: Kiểm thử và Debug
Mở toàn bộ các chức năng, script và kiểm tra các lỗi còn xảy ra hay không. Hãy hi vọng rằng không còn lỗi bởi nếu còn thì bạn sẽ mất thêm khối thời gian sửa hơn đấy!
4 phương pháp Debug đơn giản bạn có thể tham khảo
Dưới đây là các phương pháp giúp người mới và cả lập trình viên kỳ cựu Debug hiệu quả, hãy cùng theo dõi:
Logging
Logging là cách Debug bao gồm việc tạo một biểu mẫu để ghi lại các thông tin sau khi quá trình thực thi hoàn tất. Giúp phân tích nguyên nhân và tiến hành Debug một cách nhanh chóng và hiệu quả.
Debugging Tool
Debugging Tool là phương pháp giúp lập trình viên khám phá sâu mã nguồn của phần mềm. Để Debug một ứng dụng, bạn có thể tận dụng các công cụ phổ biến như Microsoft Visual Studio Debugger, GNU Debugger hoặc sử dụng các công cụ gỡ lỗi đi kèm với các hệ thống nhúng. Các công cụ này thường được thiết kế cho các nền tảng và mục đích cụ thể, yêu cầu sự kết hợp với Debugger tương ứng.
Một số ứng dụng Debug phổ biến để tham khảo bao gồm: Radare2, Valgrind, gdb, WinDbg, GNU Debugger, Microsoft Visual Studio Debugger,…
Printlining
Printlining là cách thêm vào mã nguồn những dòng lệnh để hiển thị thông tin cần thiết trong quá trình chạy chương trình. Lập trình viên có thể theo dõi và kiểm soát dễ dàng. Bạn cũng có thể sử dụng Arduino IDE/ Serial.print để Debug hiện nay.
Hỗ trợ từ người có kinh nghiệm
Nếu bạn gặp khó khăn trong việc Debug và cảm thấy mình cần sự giúp đỡ, thì nên tìm đến những người có kinh nghiệm hơn để hỗ trợ bạn. Nếu bạn không có người có thể tham khảo, cộng đồng lập trình trên các diễn đàn và mạng xã hội cũng là một lựa chọn tốt để nhờ giúp đỡ, miễn là bạn có mong muốn học hỏi, viết bài viết với ngôn từ tôn trọng các thành viên khác.
Lỗi cơ bản khiến bạn phải thực hiện Debug
Sau đây là một số lỗi cơ bản mà nhiều lập trình viên hay mắc phải khiến bạn phải Debug:
- Sử dụng mã mà không hiểu rõ: Chỉ sử dụng mã nguồn khi bạn đã thực sự hiểu rõ nó mà lý do tại sao bạn dùng nó
- Phát hiện Bug nhưng không sửa ngay: Điều này có thể dẫn đến lỗi hoặc bỏ quên nó. Bạn cần khắc phục ngay khi phát hiện lỗi kể cả lỗi đơn giản hay phức tạp.
- Bỏ qua việc viết ghi chú khi lập trình: Điều này có thể dẫn đến khó khăn trong việc tìm kiếm lỗi sau này. Do đó bạn cần tạo thói quen ghi chú để giúp bạn debug khi cần thiết.
- Không chú trọng vấn đề bảo mật: Điều này sẽ gây hại cho hệ thống. Do đó bạn cần tập trung vào kiểm tra, xác thực bảo mật và làm sạch dữ liệu để hệ thống luôn được bảo vệ tối đa.
- Khả năng mở rộng và việc lập trình: Điều này là cần thiết giúp bạn dễ dàng xác định và khắc phục lỗi cũng như phát triển ứng dụng trong tương lai.
Kết luận
Trên đây là những thông tin xoay quanh về Debug, LANIT hy vọng rằng mình đã giúp bạn hiểu rõ hơn về Debug là gì cũng như các phương pháp Debug nhanh và các bước Debug cơ bản cho cả người mới và lập trình viên lâu năm. Nếu trong quá trình Debug bạn có bất kỳ thắc mắc nào có thể để lại bình luận phía dưới và đừng quên theo dõi các thông tin hữu ích khác từ LANIT.
